Lobanja mrkog medveda otkrivena u Viminacijumu pruža fascinantan uvid u ulogu divljih životinja u rimskim igrama i borbama. Ova lobanja, koja pripada šestogodišnjem mužjaku medveda, pronađena je nekoliko metara od amfiteatra, što ukazuje na to da su divlje životinje igrale značajnu ulogu u rimskim zabavama, a ne samo egzotične zveri iz dalekih krajeva.
Arheolozi su koristili razne naučne metode, uključujući zooarheologiju, paleopatologiju, CT snimanje i analizu drevne DNK, kako bi došli do saznanja da je medved bio u zatočeništvu i učestvovao u brojnim nasilnim sukobima. Dr Nemanja Marković iz Arheološkog instituta u Beogradu, prvi autor studije, ističe da je ovo prvi direktan osteološki dokaz o prisustvu mrkih medveda u rimskim spektaklima u Viminacijumu. Ova studija ne samo da osvetljava rimske provincijske spektakle, već doprinosi i širem razumevanju odnosa između ljudi i divljih životinja u antici.
Na lobanji medveda pronađeni su tragovi prekomernog habanja od žvakanja kaveza, što ukazuje na dugotrajno zatočeništvo. Takođe, na lobanji se vidi prelom frontalne kosti uzrokovan udarom, što sugeriše da je medved više puta korišćen u javnim spektaklima, gde se borio protiv ljudi ili drugih životinja. Ovi nalazi ukazuju na brutalnu stvarnost antičkih zabava i na način na koji su ljudi tretirali divlje životinje.
Ostaci medveda, koji su iskopani 2016. godine, ukazuju na to da je uginuo na kraju tople sezone ili početkom hladnog perioda, što odgovara vremenu kada je najverovatnije učestvovao u predstavama u areni. Životinjske predstave u Rimu su se prvobitno održavale u cirkusima, ali su kasnije premeštene u amfiteatre, gde su se odvijale paralelno sa gladijatorskim borbama. Ove predstave su obuhvatale borbe životinja, okršaje između boraca i zveri, kao i prikaze lova.
Divlje životinje su takođe korišćene za izvršenje smrtnih kazni nad osuđenicima tokom posebnih podnevnih predstava. Arhitektonski elementi amfiteatra u Viminacijumu, poput visokog zida arene koji je odvajao publiku od zveri, sugerišu da su ovakve predstave bile uobičajene. U blizini glavnih ulaza nalazile su se prostorije u kojima su životinje bile čuvane pre izvođenja.
Organizaciju ovih spektakala najčešće su preuzimali imućni i ugledni članovi društva, obično povodom verskih svečanosti, velikih građevinskih poduhvata, vojnih trijumfa ili prilikom poseta careva. Ovi događaji su bili značajan deo rimske kulture i društvenog života, a prisustvovanje borbama životinja i gladijatorima predstavljalo je oblik zabave koji je okupljao velike mase ljudi.
Ova otkrića ne samo da doprinose razumevanju rimskih spektakla, već otvaraju i pitanja o odnosu između ljudi i životinja tokom antičkih vremena. Kako su se ljudi odnosili prema divljim životinjama, koje su bile deo njihovog svakodnevnog života, može nam pomoći da bolje razumemo kako su se razvijali kulturni i društveni obrasci u rimskom društvu.
Istraživanje o lobanji mrkog medveda nije samo arheološki značajno, već pruža i važne uvide u etička pitanja koja se tiču tretmana životinja u istoriji. Na osnovu ovih otkrića, naučnici i istraživači mogu nastaviti da proučavaju kako su divlje životinje oblikovale ljudsku kulturu i društvo kroz vekove.
