U Briselu sutra počinje dvodnevni samit lidera EU gdje će se donijeti odluke o raspodjeli vodećih funkcija u evropskim institucijama nakon nedavnih izbora za Evropski parlament. Lideri će odlučiti o novom predsjedniku Evropske komisije, predsjedniku Evropskog savjeta i novom visokom predstavniku EU za spoljne poslove i bezbednosnu politiku.
Predloženo je da Ursula von der Leyen ostane na poziciji predsjednika Komisije, da bivši portugalski premijer Antonio Costa preuzme vođenje Evropskog savjeta, a estonska premijerka Kaja Kalas da bude na čelu evropske diplomatije. Ovo su prijedlozi koje su podržale tri glavne političke grupacije u Evropskom parlamentu.
Lideri EU su već razgovarali o ovim kandidatima na neformalnom sastanku nakon izbora, ali tada nije postignut dogovor. Mediji su prenijeli da je postojala svađa oko dužine mandata između različitih političkih grupacija, ali su se EPP sada povukli sa tog zahtjeva.
Italijanska premijerka Giorgia Meloni osudila je dogovor političkih grupacija o raspodjeli funkcija tvrdeći da se mišljenje evropskih birača tako nije uzimalo u obzir.
Procedura za izbor najviših pozicija u EU uključuje predsjednika Evropskog savjeta koji će biti izabran od strane Evropskog savjet. Lideri EU predlažu kandidate za predsjednika Komisije, kojeg zatim bira Evropski parlament. Oni također imenuju visokog predstavnika EU za spoljne poslove, o kojem kasnije odlučuje Parlament.
Očekuje se da lideri EU usvoje stratešku agendu za period od 2024. do 2029. godine, kao i plan za unutrašnje reforme EU koje će pomoći u ostvarenju dugoročnih ambicija i jačanju kapaciteta za suočavanje sa izazovima. Ovi radovi će se odvijati paralelno sa procesom proširenja EU.
Tokom samita lideri EU raspravljaju o raznim temama kao što su rat u Ukrajini, situacija na Bliskom istoku, bezbednost, konkurentnost, migracije, hibridne pretnje, kao i druga pitanja spoljne politike kao što su situacija u Gruziji, podrška Moldaviji i strateški pristup Crnom moru.
