Arheolozi iz Istorijskog muzeja Budimpešte otkrili su izuzetno dobro očuvan rimski sarkofag sa telom mlade žene tokom iskopavanja u Obudi, severnom delu glavnog grada Mađarske. Ova lokacija je nekada bila deo rimskog naselja Akinikuma, koje se nalazilo uz granicu sa Dunavom. Sarkofag, star oko 1700 godina, bio je zapečaćen vekovima i pronađen je sa kamenim poklopcem koji je bio čvrsto pričvršćen metalnim stezaljkama i rastopljenim olovom.
Kada su istraživači pažljivo podigli poklopac, otkrili su kompletan skelet okružen desetinama artefakata. Gabrijela Fenješ, glavna arheološkinja na iskopavanju, istakla je da je poseban značaj ovog nalaza u tome što je sarkofag bio hermetički zatvoren i da ga niko ranije nije otvarao, čime je ostao netaknut.
Kovčeg je ležao među ruševinama napuštenih kuća u četvrti Akinikuma, koja je ispražnjena u 3. veku i kasnije korišćena kao groblje. U blizini su istraživači pronašli rimski akvadukt i osam jednostavnijih grobova, ali nijedan nije mogao da se poredi sa bogatstvom i netaknutošću zapečaćene grobnice.
U skladu sa rimskim pogrebnim običajima, sarkofag je sadržao razne predmete, uključujući dve potpuno očuvane staklene posude, bronzane figure i 140 novčića. Takođe, pronađena je koštana igla za kosu, komad ćilibarskog nakita i tragovi tkanine sa zlatnim nitima, što ukazuje na to da je reč o grobu mlade žene. Fenješ je napomenula da su predmeti predstavljali darove koje su najbliži pokojnice stavili uz nju za njen večni put, naglašavajući da su je sahranili sa izuzetnom pažnjom.
Tokom rimskog perioda, veći deo današnje Mađarske bio je deo provincije Panonije, koja se protezala desnom obalom Dunava, manje od 1,6 kilometara od nalazišta. Na maloj udaljenosti nalazio se legijski logor koji je čuvao granicu carstva, a veruje se da su novootkrivene strukture pripadale civilnom naselju koje se razvilo oko njega.
Antropolozi će sada ispitati ostatke mlade žene, a od njih se očekuje da otkriju više o njenim godinama, zdravlju i poreklu. Fenješ je istakla da položaj groba i bogatstvo artefakata govore mnogo o društvenom statusu pokojnice. Gergelji Kostjal, stručnjak za rimski period i jedan od rukovodilaca projekta, dodao je da sarkofag i njegovi sadržaji definitivno izdvajaju ovu grobnicu, što ukazuje na to da je pokojnica verovatno bila imućna ili pripadala višem društvenom sloju.
Arheolozi nisu pronašli minđuše niti drugi nakit koji bi pripadao ženi, ali Fenješ se nada da će se ti sitni predmeti pojaviti tokom prosejavanja blata. Otkriće rimskog sarkofaga ne predstavlja samo naučno značajan događaj, već i emotivno snažan uvid u posvećenost koju su ljudi u davna vremena pokazivali prema svojim najmilijima.
Za arheologe, ovaj nalaz predstavlja jedinstvenu priliku da istraže kulturu i običaje Rimljana, kao i da dublje razumeju način na koji su se odnosili prema smrti i sahranjenju. Bogatstvo artefakata i dobro očuvano stanje sarkofaga predstavljaju važan doprinos razumevanju svakodnevnog života i običaja u rimskoj provinciji Panoniji. Očekuje se da će dalja istraživanja doneti nova saznanja o ovoj fascinantnoj epohi i njenim ljudima.
