Uvaženi industrijski dizajner, arhitekta enterijera i pedagog, Gojko Varda, preminuo je 28. juna 2025. godine, u 88. godini života, u Beogradu. Varda, čije je ime postalo sinonim za inovacije u oblasti dizajna, ostavio je dubok trag u srpskoj i međunarodnoj dizajnerskoj zajednici.
Rođen 22. novembra 1936. godine u Beogradu, Gojko Varda je detinjstvo proveo u Požarevačkoj ulici na Vračaru. Maturirao je 1955. godine u Trećoj muškoj gimnaziji, a 1960. godine diplomirao je na Odseku za unutrašnju arhitekturu na Akademiji za primenjene umetnosti u Beogradu. Njegova karijera započela je u Zavodu za primenjenu umetnost, gde je radio tokom 1961/62. godine. Godine 1963. dobio je Fordovu stipendiju za usavršavanje u Americi kao jedini predstavnik iz Srbije, što mu je omogućilo da se dodatno obrazuje na koledžima i u radionicama širom Sjedinjenih Američkih Država.
Varda je od studentskih dana bio posvećen usavršavanju. Njegov prvi samostalni projekt bio je enterijer prodavnice japanske foto-opreme Cinephoto. Takođe, ostvaren je značajan projekat sa industrijom satova INSA iz Zemuna, gde je redizajnirao stoni sat i programator za uključivanje i isključivanje aparata u domaćinstvu. Njegov zidni sat INSA na Pariskoj izložbi dizajna 1963. godine donio mu je plaketom Jacques Viénot, čime je stekao međunarodno priznanje.
Po povratku iz Amerike, Varda je postao jedan od osnivača Škole za dizajn u Beogradu. Kao redovni profesor na Fakultetu primenjenih umetnosti, predavao je do 1972. godine, kada je prešao na poziciju direktora. Njegov rad na fakultetu obeležile su godine posvećene obrazovanju i mentorstvu, a bio je aktivan i nakon odlaska u penziju, držeći predavanja na različitim institucijama.
Njegova strast za dizajnom i posvećenost poslu doveli su do uspešne saradnje sa mnogim fabrikama, kao što su INSA, Industrija i rudnici Kačarevo, 14. OKTOBAR iz Kruševca, i mnoge druge. Varda je radio na projektima nameštaja, opreme i enterijera, a bio je i autor dizajnerskog rešenja za kućište računara „Galaksija.“ Takođe je sarađivao sa stranim firmama, kao što je Viners of Sheffield iz Londona.
Varda je projektovao više jugoslovenskih izložbi u inostranstvu i učestvovao na brojnim kolektivnim izložbama širom sveta. Njegove samostalne izložbe obeležile su značajne trenutke u njegovoj karijeri, uključujući izložbe u Beogradu i Novom Sadu. Njegova dela su bila izložena u Moskvi, Lenjingradu, Rigi, Talinu, Najrobiju i Kampali, čime je doprineo promociji jugoslovenskog dizajna na globalnoj sceni.
Varda je tokom svoje karijere osvojio brojne nagrade, uključujući Nagradu ULUPUS-a, plaketu Jacques Viénot i priznanja za unapređivanje likovne pedagogije u Jugoslaviji. Njegova posvećenost dizajnu i obrazovanju ostavila je neizbrisiv trag u srpskoj kulturnoj sceni.
Osim toga, bio je blizak saradnik Muzeja nauke i tehnike, doprinoseći konzervaciji i restauraciji predmeta iz njihovih zbirki. Njegova retrospektivna izložba „Gojko Varda: Šezdeset godina posvećenih dizajnu“ održana je 2019. godine, a obuhvatila je mnoge njegove radove i modele.
Gojko Varda je bio izvanredan pojedinac, čija je strast prema dizajnu inspirisala generacije studenata i kolega. Njegova dela i doprinosi svetlu su u oblasti dizajna, a njegovo nasleđe će nastaviti da živi kroz radove i učenike koje je inspirisao.
Vreme i mesto sahrane biće naknadno objavljeni, a njegovo ime će zauvek ostati u srcima onih koji su imali čast da ga poznaju i rade s njim.
