U Donjoj Dubici i Trnjaku, u Bosni i Hercegovini, danas je održan pomen povodom 81. godišnjice od ustaškog zločina iz Drugog svetskog rata, kada je ubijeno 751 lice, među kojima je bilo 143 dece, od kojih 15 mlađih od 15 godina i 15 beba u kolevci. Ovaj tragičan događaj se dogodio u vreme vladavine Nezavisne Države Hrvatske (NDH), kada su srpski civili postali meta brutalnog terora.
U Trnjaku je stradalo 601 osoba, dok je više od 150 njih izgubilo život u Donjoj Dubici, gde danas živi samo pedesetak Srba. Ove informacije prenosi Radio-televizija Republike Srpske. Pomen je započet u Spomen-crkvi u Trnjaku, gde je sveštenik Miodrag Stevanović služio parastos za poginule u Drugom svetskom ratu, kao i za 29 boraca Vojske Republike Srpske i četiri civilne žrtve iz ovog kraja.
Milan Tomić, predsednik mesne zajednice Trnjak, naglasio je važnost sećanja na stradale civile, ističući da je obaveza da se svake godine oda počast njihovim žrtvama koje ne smeju biti zaboravljene. Obežavanje godišnjice stradanja organizovali su mesna zajednica Trnjak i zavičajno udruženje „Dubičani“ iz Donje Dubice.
Istoričar Dimitrije Živanović, poreklom iz Donje Dubice, rekao je da je srpski narod stradao isključivo zbog toga što je brani svoje ime, dom i pravoslavnu veru. On se podsetio na zločine koje je NDH napravila 6. i 7. decembra 1944. godine, kada je ugušila stotine života Srba. Mnogi meštani su hapšeni, mučeni i odvođeni u logore Jasenovac, Gospić, kao i u logore nacističke Nemačke i severne Evrope.
Živanović je istakao da ustaški teror nije poštedio ni pravoslavne bogomolje i dodao da je od decembra 1944. do maja 1945. godine ubijeno više od 800 Srba iz Donje Dubice, Trnjaka i okolnih naselja. Ovaj period predstavlja jedan od najmračnijih trenutaka u istoriji srpskog naroda.
Savo Vujčić, autor knjige „Trnjak“ i potomak žrtava tragedije iz decembra 1944. godine, naveo je da je u to vreme u Trnjaku živelo 693 Srba, od kojih je preživelo samo 92, jer nisu bili u svojim domovima kada su se zločini dogodili. On je takođe ukazao na spomenik u Donjoj Dubici, na kojem je upisano 751 ime, od čega 601 stanovnik Trnjaka. Nažalost, mesto sahrane za 74 žrtve koje su 6. decembra 1944. godine bačene u reku Bosnu ostaje nepoznato.
Žrtve ovog zločina su deo kolektivnog pamćenja srpskog naroda, a godišnjice poput ove služe kao podsećanje na tragedije koje su zadesile mnoge porodice. Održavanje ovakvih pomena doprinosi očuvanju sećanja na žrtve i jačanju identiteta zajednice koja se suočila sa teškim iskušenjima u prošlosti.
U Donjoj Dubici i Trnjaku, sećanje na stradale ostaje živo, kao i želja da se ovakvi zločini nikada ne ponove. Ove godišnjice ne samo da su prilika za odavanje počasti žrtvama, već i podsticaj za razgovor o važnosti pomirenja, tolerancije i međusobnog razumevanja među narodima koji žive u ovom delu Balkana. U ovom kontekstu, važno je negovati istinu o prošlosti kako bi se izgradila bolja budućnost.
