Komemoracija povodom godišnjice ubistva srpske porodice Zec, koja se desila između 7. i 8. decembra 1991. godine, održana je večeras kod izletišta Adolfovac na zagrebačkom Sljemenu. Ova tragedija zabeležena je kao jedan od najstrašnijih ratnih zločina u Hrvatskoj, a ubistvo je izvršeno od strane pripadnika rezervnog sastava hrvatskog MUP-a, pod komandom Tomislava Merčepa. On je kasnije osuđen na sedam godina zatvora za ratne zločine nad Srbima, a njegov slučaj i dalje izaziva velike kontroverze i emotivne reakcije.
Komemoraciji su prisustvovali značajni javni ličnosti, među kojima su bili predsednik Samostalne demokratske srpske stranke (SDSS) Milorad Pupovac, zamenik zagrebačkog gradonačelnika Luka Korlaet, saborski zastupnik iz stranke „Možemo“ Damir Bakić, kao i Boris Milošević iz SDSS-a i predsednik Antifašističke lige Republike Hrvatske Zoran Pusić. Učesnici su se okupili sa belim ružama u rukama, simbolizujući sećanje na porodicu Zec.
Tokom skupa, održani su govori posvećeni sećanju na Mariju i njenu ćerku Aleksandru Zec, koje su brutalno ubijene. Ova porodica postala je simbol stradanja Srba u Hrvatskoj tokom ratnih devedesetih. Mihajlo Zec, otac i suprug, ubijen je pokušavajući da pobegne iz svoje kuće u zagrebačkom naselju Trešnjevka, kada su naoružane osobe upale u njegov dom. Njegova supruga Marija i maloletna ćerka Aleksandra odvedene su do planinarskog doma Adolfovac, gde su pogubljene.
Nakon otkrivanja njihovih tela, uhapšeni su članovi Merčepove jedinice, uključujući Muniba Suljića, Igora Mikolu, Sinišu Rimca, Nebojšu Hodaka i Snežanu Živanović. Iako su neki od njih priznali zločin tokom istrage, njihova priznanja su odbačena jer su ispitivani bez prisustva branioca, što je dovelo do oslobađajućih presuda. Nažalost, počinioci zločina nikada nisu pravosnažno procesuirani, što dodatno produbljuje osećaj nepravde među preživelima i porodicama žrtava.
Aleksandra, Marija i Mihajlo sahranjeni su u Gornjoj Dragotinji kod Prijedora, u rodnom mestu Mihajla Zeca. Ova komemoracija svake godine podseća na stradanja i bol porodice Zec, ali i na širu sliku ratnih zločina koji su se dešavali u Hrvatskoj tokom devedesetih.
Tomislav Merčep, ratni zločinac pravosnažno osuđen na sedam godina zatvora zbog ubistva 43 civila koje su počinile njegove jedinice, veći deo leta i jeseni 2019. godine proveo je u Krapinskim toplicama uz odobrenje nadležnih ministarstava, umesto u zatvoru. Ova informacija izazvala je brojne kritike i proteste, jer su troškove njegovog boravka u toplicama snosili porezni obveznici Hrvatske.
Hrvatski Indeks je otkrio da je ovakvo izdržavanje kazne omogućilo hrvatsko Ministarstvo branitelja na čelu s ministrom Tomislavom Medvedom, uz saglasnost Ministarstva pravosuđa. Ovaj slučaj dodatno je rasplamsao debate o pravdi i kaznenoj politici u Hrvatskoj, posebno u kontekstu ratnih zločina.
Indeks takođe podseća da je Merčep bio gost na inauguraciji bivše hrvatske predsednice Kolinde Grabar-Kitarović 2015. godine, što dodatno ukazuje na njegovu kontroverznu poziciju u društvu. Ove veze sa političkim krugovima i njegovo delovanje tokom ratova u bivšoj Jugoslaviji ostavili su dubok trag u kolektivnoj svesti.
Tomislav Merčep umro je 17. novembra 2020. godine, ali njegovo nasleđe i dalje izaziva podeljena mišljenja i emocije među građanima Hrvatske. Komemoracija porodice Zec služi kao podsetnik na važnost suočavanja sa prošlošću i potrebu za pravdom, kako bi se sprečilo ponavljanje sličnih tragedija u budućnosti. Ova sećanja na žrtve i njihovu patnju ostaju urezana u memoriji svih onih koji teže boljoj i pravednijoj budućnosti.
