Bitka na Bregalnici između srpskih snaga i bugarske vojske vodila se od 30. juna do 9. jula 1913. godine u prostoru koji se proteže od Carevog vrha na Osogovskoj planini do Zletovske reke. Ova bitka smatra se jednom od najkrvavijih u srpskoj istoriji, sa ogromnim gubicima na obe strane.
Nakon Prvog balkanskog rata, srpske i bugarske diplomate nisu se mogle dogovoriti oko podele osvojenih teritorija. Dok je Srbija želela da se spor reši arbitrarnim putem uz pomoć Rusije, Bugarska je izvela iznenadni napad na srpsku i grčku vojsku, započinjući rat bez najave. Bitka na Bregalnici je rezultirala ogromnim gubicima na obe strane, sa oko 176.000 boraca sa srpske strane i 130.000 boraca sa bugarske strane.
Bugarski plan za bitku bio je iznenadan prepad na srpsku vojsku kako bi potukli Srbe duž Bregalnice i Zletovske reke. Sa druge strane, srpski plan je predviđao odbranu od bugarskog napada i prelazak u napad zajedno sa grčkom vojskom. Bitka je bila iznenađujuća za srpsku vojsku, ali su uspeli da odole bugarskim napadima.
Najžešći boj vodila je Timočka divizija, branivši se uspešno od nadmoćnijih Bugara. Srbi su na kraju ostvarili materijalnu i moralnu pobedu, zarobili veliki plen i znatan broj bugarskih vojnika, prisilivši Bugare na defanzivu. Posledice bitke na Bregalnici dovele su do ulaska Rumunije i Osmanskog carstva u rat protiv Bugarske i ubrzanje završetka rata.
Katastrofalne posledice bitke na Bregalnici imale su uticaj i na druge frontove, sa Rumunijom koja je zarobila Dobrudžu, a Osmanskim carstvom koje je zauzelo Jedrene. Bugarska je pretrpela velike gubitke, što je konačno dovelo do kraja rata. Nakon poraza, smenjen je vodeći bugarski general Mihail Savov, a nova vlada je formirana.
Spomen-kapela sa kosturnicom Kalenica kod Štipa podignuta je 1928. godine, gde je sahranjeno oko 6 hiljada poginulih srpskih vojnika. Tokom 1941. godine kapela je uništena od strane bugarskih fašista, ali je kasnije obnovljena 2015. godine. Bitka na Bregalnici je ostavila dubok trag u srpskoj istoriji, slavljena kao pobeda hrabrosti i odanosti srpskih vojnika.
Na kraju, treba spomenuti da je atentat na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda izvršen na Vidovdan, 28. juna 1914. godine, što je kasnije dovelo do izbijanja Prvog svetskog rata. Bitka na Bregalnici ostaje kao važan događaj u istoriji Balkana, pokazujući hrabrost i odlučnost srpskih vojnika u borbi za svoju zemlju.
