Starija žena iz sela Čolti u jugoistočnoj Rumuniji pronašla je kamen težak 3,5 kilograma u obližnjem potoku, donela ga kući i koristila kao držač vrata. Iako je ovaj kamen decenijama bio samo običan predmet u njenom domu, kasnije se ispostavilo da se radi o jednom od najvećih netaknutih komada ćilibara na svetu, koji vredi oko 1,1 milion dolara.
Ćilibar, poznat i kao jantar, je fosilizovana smola drveća stara milione godina, koja se tokom vremena pretvara u tvrdi, toplo obojeni materijal, klasifikovan kao dragi kamen. U Rumuniji, posebno u selu Čolti, jantar poznat kao rumanit se vadi iz peščara duž obala reke Buzau još od 1920-ih godina. Ovaj posebno cenjen jantar poznat je po svojim dubokim, crvenkastim nijansama.
Žena koja je pronašla ovaj komad rumanita nije bila svesna njegove vrednosti. Kamen je korišćen kao držač vrata decenijama, čak je i promakao lopovima koji su jednom prilikom opljačkali njenu kuću. Nakon njene smrti 1991. godine, kamen je prešao u ruke njenog rođaka, koji je posumnjao da bi mogao biti vredniji nego što izgleda.
Sumnja se pokazala opravdanom kada je rođak saznao pravu vrednost ovog komada jantara. Odlučio je da ga proda rumunskoj državi, koja ga je potom dala na procenu stručnjacima iz Muzeja istorije u poljskom Krakovu. Stručnjaci su utvrdili da je ovaj jantar star između 38 i 70 miliona godina, što dodatno povećava njegovu vrednost i značaj.
Danijel Kostače, direktor Pokrajinskog muzeja Buzau, izjavio je da ovo otkriće ima veliki značaj kako na naučnom, tako i na muzejskom nivou. Kamen je klasifikovan kao nacionalno blago Rumunije, a od 2022. godine izložen je u muzeju u okrugu gde je pronađen. Ova izložba pruža priliku posetiocima da se upoznaju sa jedinstvenim aspektima prirode i istorije regiona.
Ovaj događaj otvara pitanja o vrednosti i značaju prirodnih resursa, kao i o tome kako se često dragoceni predmeti neprepoznaju u svakodnevnom životu. U svetu gde se sve više naglašava značaj očuvanja prirodnih resursa, priča o ovom komadu ćilibara može poslužiti kao podsticaj za dalja istraživanja i očuvanje sličnih prirodnih blaga.
U vreme kada su fosilni resursi sve više ugroženi, otkriće ovakvog komada jantara može imati i značajnu ulogu u edukaciji javnosti o vrednosti prirodnih resursa. Kroz izložbe i obrazovne programe, muzeji mogu pomoći u podizanju svesti o važnosti očuvanja ovakvih prirodnih blaga za buduće generacije.
Priča o ovom komadu rumanita takođe osvetljava važnost lokalne kulture i tradicije u očuvanju istorije. Ova otkrića često dolaze iz malih zajednica koje imaju bogatu kulturu i tradiciju, ali su često zanemarene na globalnoj sceni. Očuvanje i promocija ovakvih priča može doprineti jačanju identiteta lokalnih zajednica i povećanju njihove vidljivosti u širem kontekstu.
U zaključku, otkriće ovog komada ćilibara iz Rumunije ne samo da naglašava značaj prirodnih resursa, već i podseća na to kako često prolazimo pored dragocenih stvari bez da ih prepoznamo. Ova priča može inspirisati mnoge da bolje cene prirodu oko sebe i razmišljaju o tome kako mogu doprineti njenom očuvanju.
