Istraživači sa Univerziteta za nauku i tehnologiju kralja Abdulaha (KAUST) u Saudijskoj Arabiji otkrili su fascinantnu informaciju o Crvenom moru: pre oko 6,2 miliona godina, ovo more je potpuno presušilo, a zatim je iznenada ponovo napunjeno vodom iz Indijskog okeana. Ova studija, koja kombinira seizmičko snimanje, analizu mikrofosila i geohemijsko datiranje, precizno je utvrdila vremenski okvir ovog izuzetnog događaja koji je oblikovao istoriju basena Crvenog mora.
Prema rezultatima istraživanja, transformacija Crvenog mora dogodila se u izuzetno kratkom vremenskom okviru od svega 100.000 godina. Tokom ovog perioda, more se pretvorilo iz akvatorije povezane sa Sredozemnim morem u isušeni slani basen. Sušna epoha završila je kada je snažna poplava probila vulkanske grebene, otvorila moreuz Bab el-Mandab i ponovo spojila Crveno more sa svetskim okeanima. Dr. Tihana Pensa, vodeća autorka studije, ističe da su nalazi pokazali jedan od najekstremnijih događaja u istoriji Zemlje, kada je Crveno more bilo potpuno presušeno i zatim ponovo potopljeno.
Crveno more je prvobitno bilo povezano sa Sredozemnim morem preko plitkog praga na severu. Kada je veza prekinuta, more se transformisalo u pustinjsku slanu ravnicu. Na jugu, vulkanski greben je razdvajao Crveno more od Indijskog okeana. Pre oko 6,2 miliona godina, voda iz Indijskog okeana je probila ovu barijeru, izazivajući razornu poplavu koja je iskopala podvodni kanjon dugačak 320 kilometara, koji je i danas vidljiv na morskom dnu. Ova poplava je brzo ispunila basen, obnovila slane ravnice i vratila normalne morske uslove za manje od 100.000 godina.
Ovaj događaj je odigrao ključnu ulogu u formiranju današnjeg Crvenog mora, koje se formiralo razdvajanjem Arapske i Afričke tektonske ploče pre oko 30 miliona godina. U početku je to bio uzak rift ispunjen jezerima, da bi pre oko 23 miliona godina postao širi zaliv kada ga je preplavila voda iz Sredozemnog mora. U ovom periodu razvili su se bogati koralni grebeni, čiji su fosilni ostaci i danas prisutni duž severne obale.
Međutim, isparavanje i slaba cirkulacija morske vode uzrokovali su postepeno povećanje saliniteta, što je između 15 i 6 miliona godina unazad dovelo do izumiranja morskog života. U tom trenutku, basen se napunio debelim slojevima soli i gipsa, što je kulminiralo potpunim presušivanjem mora. Snažno izbijanje vode iz Indijskog okeana kasnije je vratilo život u Crveno more, omogućivši ponovnu ekspanziju morskog ekosistema.
Ova studija otkriva koliko je istorija Crvenog mora povezana s globalnim promenama okeana, ali i kako je ovaj region pretrpeo ekstremne promene, iz kojih se uvek vraćao kao bogat morski ekosistem. Crveno more danas predstavlja prirodnu laboratoriju za proučavanje nastanka okeana, taloženja velikih količina soli i međusobnog delovanja klime i tektonike tokom miliona godina.
Profesor Abdulkader Al Afifi, koautor studije, naglašava da ovaj rad dodatno proširuje znanje o procesima koji oblikuju okeane na Zemlji i potvrđuje vodeću ulogu KAUST-a u istraživanju Crvenog mora. Ova otkrića imaju značajan geološki i ekološki značaj, osvetljavajući kompleksnu istoriju i evoluciju ovog važnog vodenog tela.
